Likas yaman: Mamamayan ang dapat makinabang

Pananaw ni Dodie C. Banzuela (San Pablo City, November 15, 2005) – Sino nga ba ang dapat makinabang sa likas yaman ng isang bayan o bansa? Ang mismong mga mamamayan doon o ang mga kapitalistang dayuhan?





MAKARAAN ANG SIYAM NA TAON: Ang Mogpog River na hanggang ngayo’y kontaminado ng mga nakakalasong basura na itinapon ng Marcopper Mining. Larawan ni Aubrey SC Makilan ng Bulatlat.com




PAMANA NG MARCOPPER: Bukol-bukol sa magkabilang kamay at paa nina Wilson Manuba at ng kanyang ama (dulong kaliwa) na ipinamana sa kanila ng Marcopper sanhi ng heavy metal poisoning na nagresulta pa sa pagkaputol ng kanang binti ni Wilson. Larawan ni Aubrey SC Makilan ng Bulatlat.com

Salamat sa pagbubulgar ng media, nakita hindi lamang sa buong bansa, ngunit sa buong mundo din ang kalunoslunos na dinanas ng mga taga-Marinduque sa epekto ng Marcopper, hindi lamang sa kalikasan, mandi’y pati na rin sa ilang mga mamamayan ng nasabing bayan. Mula 1975 hanggang 1991 ay nagtapon ng mga nakakalasong basura ang Marcopper Mining Corporation-Placer Dome Inc. sa Calancan Bay ng Marinduque ayon na rin sa ulat ng Bulatlat.com.


Yakapin natin ang Lawa
Sa lunsod ng San Pablo, matapos na magkamatay na ang mga isdang tilapia sa Sampalok Lake at ganap na ngang masalaula ito dahilan na rin sa pagkalason ng lawa’y iniwan na ito ng malalaking kapitalista mula sa mga lalawigan ng Batangas, Quezon at iba pang lugar maraming taon na ang nakakaraan.

SAMPALOK LAKE: Pinakamaganda at pinakamalaki sa pitong lawa ng Lungsod ng San Pablo.
DERETSO PHOTO FILE








Ayon sa ilang scientist mula sa University of the Philippines – Los Baños, Laguna (UPLB) na nagsagawa ng pag-aaral hinggil sa kalagayan ng Sampalok Lake may sampung taon na rin ang nakaraan ay “kakailanganin munang mamahinga ang lawa sa mga susunod na 20-taon kung nais nating maibalik ang dating ganda ng tubig nito.” Sinangayunan iyon ng technical men ng Laguna Lake Development Authority (LLDA).
Kontra naman ang mga naiwang “mangingisda” na nakatira sa gilid mismo ng Sampalok lake, “puwede pa rin kung kakaunti na ang maglalagay ng mga fish cages.”
Ang “hatol” ng mga eksperto mula sa UPLB na sinasangayunan ng mga taga-LLDA: “ganap na pahinga.” Ang ganting tugon naman ng mga “maliliit” daw na mangingisda: “Pwede basta kakaunti at limitado.”
Gaano karami ang kakaunti? Gaano kalaki ang limitado?
Hanggang ngayon hindi pa rin iyon matukoy sapagkat patuloy pa ring “pinahihirapan” ang lawa.
Sampalok Lake pa lamang ang ating tinutukoy, may anim pang lawa ang San Pablo kaya nga’t isa sa katawagan ng lugar ay Lungsod ng Pitong Lawa o City of Seven Lakes.

Sa pamamagitan ng isang proyekto na inilunsad (maraming taon na rin ang nakaraan) ng ilang mga nagmamahal sa lawa’y sinubukang ibalik ang ganda nito sa pamamagitan ng Yakap sa Lawa. Halos lahat ng sektor ay nakibahagi sa proyektong iyon, mula sa mga mag-aaral ng lungsod hanggang sa mga politiko mula sa lalawigan ng Laguna.
Sa kasalukuyan ay patuloy pa ring sinusubukang yakapin ang lawa sa pamamagitan naman ng pagpapaganda ng paligid nito na sinimulan sa panahon ni dating mayor Florante “Boy” Aquino noong mga huling buwan ng 1991. Mga taga-socio-civic clubs at ilang mapagkawanggawang tagalunsod ang patuloy na nangunguna sa proyektong ito.
Subalit hanggang ngayo’y hindi pa rin ganap na mayakap ng mga taga-San Pablo ang lawa ng Sampalok sapagkat hanggang ngayo’y bingi, bulag, pipi, at inutil pa rin ang lokal na pamahalaan na makibahagi sa panandaling “pagpapahinga” muna ng lawa.
Hanggang sa sinusulat ang artikulong ito’y marami pa ring botante na nakatira mismo sa gilid ng lawa ang umaangkin sa bagay na hindi naman talaga sa kanila.
Nakakasira sa kalikasan ang industriya ng pangingisda kung hindi ganap na susundin ang umiiral na batas hinggil dito, commercial o municipal fishing man ito, dahilan na rin sa ikinakalat na lason at pamamaraan ng mismong nakalubog sa industriyang ito.
Sa Sampalok Lake, malinaw na nalason na nga ito mula naman sa mga artificial feeding na ibinuhos ng mga “mangingisda” sa utos na rin ng mga lokal at taga ibang lugar na kapitalista at ilang mga dambuhalang kompanyang gumagawa ng artipisyal na pakain o patuka sa isda. Dagdag pa rito’y ang patuloy na paninirahan nga ng ilang mga “mangingisda” daw sa mismong gilid ng lawa.
Hindi inalinta ng mga tagalunsod ang paulit-ulit na “pag-aray” ng kalikasan, maraming taon na rin ang nakaraan sa pagkamatay naman ng mga isda doon. Pahayag ng mga “marurunong” na mangingisda, sa utos na rin ng mga kapitalista’t dambuhalang tagagawa ng patuka ng isda’y, “tag-duong ‘lang yan” at “bumabaliktad lamang ang klima ng tubig sa ilalim ng dagat.” Mga pahayag na pilit na isinaksak sa kaisipan ng kalakhang mga tagalunsod na “bahagi lamang ng kalikasan” ang nangyayaring “tag-duong” at walang kinalalaman ang kanilang bulok na sistema sa pangangalaga ng lawa.
Mga pahayag na tila nga ba naging bahagi na ng kultura ng Lungsod ng San Pablo: kultura ng kasakiman sa pagnenegosyo at pamumulitika.
Harinawa’y ganap na ngang mapabalik ang mainit na pagyakap ng mga taga-San Pablo kahit man lamang sa Sampalok Lake upang masarap bigkasin na tayo nga’y naninirahan sa Lungsod ng Pitong Lawa upang baka nga sakali’y “mapagbukalan” ito ng ganansyang magmumula naman sa industriya ng turismo.

Masarap ang tubig inumin sa San Pablo
Ipinagmamalaki pa rin ng mga taga-San Pablo na masarap ang tubig inumin dito. Bakit nga hindi’y kabi-kabila ang bukal sa lungsod.
Natisod ng DERETSO sa internet ang isang artikulong sinulat ni Jerry Harkavy, Associated Press Writer na nai-post noong November 14, 2005 sa ABC NEWS online.
Ang titulo ng balita ay: Bottled Water Giant Becomes Target, na may sub-title na: Bottled Water Giant Poland Spring Becomes a Taxation Target in Maine.
Ayon sa lead ng nasabing balita: “FRYEBURG, Maine Nov 12, 2005 — In an environmentally conscious state with a lackluster economy, Poland Spring has been a decades-long delight: a nonpolluting industry that relies on a renewable resource to provide hundreds of good-paying jobs in small towns where they are often hard to come by.”
Iniisip ngayon ng pamahalaan ng Poland na patawan ng “20-cent-per-gallon tax” ang Poland Spring. Bunsod naman ito sa kampanya ng mga mamamayan doon sa anila’y “first-in-the-nation tax on the water it draws from Maine's underground aquifers.” Kasabay nito, tinututulan din ng mga lokal na residente ang binabalak na “expansion” ng kompanya dahilan naman sa pagkairita ng mga naninirahan doon sa pagbubuhol ng trapiko sanhi ng malalaking tanker na humahakot ng Poland Spring kahit na nga ang slogang taglay nito’y: “Poland Spring. What it means to be from Maine.”

Mahigpit naman itong tinututulan ng bottler ng Poland Spring:
“Its parent company has even warned that approval of the 20-cent-per-gallon tax could force Poland Spring to abandon the state.
"If this tax ever were to be approved, we would have to seriously re-evaluate our ability to continue to do business in Maine,” pahayag ni Kim Jeffery, president of Nestle Waters North America, a unit of Swiss giant Nestle SA, the world's biggest food and beverage company. Ito rin ang kompanyang nagsasabotelya ng “mineral water” na nakatayo ngayon sa Brgy. San Jose, San Pablo City.
May 25 taon ng nakatayo sa Maine ang Poland Spring na pag-aari nga ng Nestle SA- Perrier at malaki na rin ang naiambag nito sa ekonomiya ng bansang Poland.
Ayon pa sa ulat, sa nakalipas na limang taon ay umani ito ng annual sales na mula $406 million hanggang $624 million. Mayroon din itong 550 na mga empleyado na sumusuweldo ng mula $14 hanggang $25 bawat oras, ayon sa pahayag ni Tom Brennan, ang natural resource manager ng kompanya.
Ayon pa kay Brennan, “The manufacturing sector in Maine is disappearing. This is a clean industry, based on a renewable natural resource. It provides good jobs with good pay and good benefits. I don't know why people would take issue with it."
Mahigit na sa 50,000 Mainers ang pumirma sa isang petisyon na umaasang maisasama iyon sa isang “referendum on the proposed extraction fee on water that businesses draw from the state's aquifers for resale in containers.”
Tinagurian ang kampanyang ito na “H2O for ME” at “brainchild” ito ni Jim Wilfong, dating mambabatas na nagsilbi sa Small Business Administration sa panahon ni US President Bill Clinton, “specializing in international trade.”
Sa pananaw kasi ni Wilfong, ang “access to clean & fresh water” ay siyang magiging pangunahing usapin sa 21st century.
“I foresees the day in which it becomes a life-giving commodity that's delivered by supertankers and railroad cars to water-starved areas.
"Who's going to own it, who's going to control it, is it going to be sustainable? Those are the real issues,” mariing pahayag pa ni Wilfong.
Sa kabuuang ulat, maaari ninyong i-link dito.

Taun-taon na lamang ay naririnig natin ang mga pinagtahitahing paliwanag ng mga taga-San Pablo City Water District (SPCWD) kung bakit patuloy tayong dumaranas sa kakapusan ng tubig-inumin at kung bakit nga hindi na dalisay ang lasa nito. Tanging solusyon ng mga taga-SPCWD sa problema’y pagtataas ng taripa na babalikatin ng mga tagalunsod.
Huwag na sanang muling maulit ang madilim na kasaysayan ng Sampalok Lake na matapos ngang mapakinabangan ng ilang dayuhang lokal na kapitalista’y iniwan na lamang iyong warat-warat.
At huwag rin sanang matulad ang problema natin sa tubig-inumin na nangyari sa Sampalok Lake.
Ipinakikita na ngayon ng mga taga-Maine, Poland ang kanilang paninindigan hinggil sa kanilang likas yaman na hinuhuthot ng dambuhalang kompamyang Nestle SA- Perrier, magtatangatangahan pa ba ang mga taga-San Pablo?
Ano nga ba ang punto natin?
Panahon na upang ang Likas Yaman natin ay tayo mismo ang makinabang. Kung papaano ito gagawin ay dapat na ngang simulan ang malaking debate patungkol dito.
Tanong nga ni Korina Sanchez sa kanyang linggu-linggong programa’y, “Handa na ba kayo?” At susundutin pa ni Kris Aquino ng, “Pilipinas, game ka na ba?”
Kaya naman panawagan ng DERETSO’y, “Pablo’y ‘wag ka ng matakot! Makialam sa pamamahala ng Likas Yaman ng Lungsod ng Pitong Lawa”

On the Net: Poland Spring: http://polandspring.com
H20 for ME: http://waterdividendtrust.com

The Countdown continues

DERETSO BALITA vs 14 city public officials ng San Pablo

Pananaw ni Dodie C. Banzuela (San Pablo City, November 8, 2005) – “39 weeks ng walang tiwala sina Pablo’y simula pa noong January 29, 2005…” Ito ang huling bilang sa Taon 6, Bilang 52, Oktubre 29 – Nobyembre 4, 2005 sa printed issue ng DERETSO sa linggu-linggo nitong pagbabandera sa front page hinggil sa countdown ng kahilingang magsipagbitiw na sa tungkulin ang sampung elected city officials ng San Pablo.

Unang taon pa ‘lang ni Amante sa puwesto’y humirit na agad ng pangungurakot?

14 na city public official ng San Pablo ang sinampahan ng kaso ng DERETSO BALITA sa Office of the Ombudsman noong January 5, 2005 dahilan sa paglabag ng mga ito sa Section 3(g) ng Republic Act 3019 o ang Anti-Graft and Corrupt Practices Act.

Ang nasabing 14 ay sina City Mayor Vicente B. Amante, City Vice Mayor Lauro G. Vidal; City Councilors Katherine C. Agapay, Alejandro Y. Yu, Diosdado A. Biglete, Leopoldo M. Colago, Rodelo U. Laroza, Richard C. Pavico, Edgardo D. Adajar, Joseph Ciolo; City Assesor Celerino C. Barcenas; City Treasurer Angelita M. Belen; City Planning & Development Officer Rolando S. Bombio; and OIC City Engineer Jesus P. De Leon.

Nag-ugat ang pagsasampa ng kaso sa mga nabanggit na public officials sanhi ng agarang pagbili ng siyudad sa isang untitled 3.05 ektaryang lupa sa may Dalubhasaan ng Lungsod ng San Pablo (DLSP) sa Brgy. San Jose na nagkahalaga ng may 25.6 milyong piso o pumapatak na 840 pesos per square meter.

Pangunahing dahilan ni Mayor Amante ay “pagtatayuan ng sports complex at oval” ang nasabing lugar. Hindi sports complex at oval ang ipinangako ni Mayor Amante noong panahon ng Halalan 2004, manapa’y ipinagbanduhan niya na “bibili ang siyudad ng kahit isang school bus na siyang maghahatid ng libre sa mga mag-aaral ng DLSP.”

Pag-aari diumano ng isang Belicita B. Ng ng Brgy. Canlubang, Calamba City ang nasabing wala nga titulong lupa. Isa namang Ramon A. Preza ng Tiaong, Quezon ang naging Attorney-in-Fact ni Belicita Ng na tumayong “vendor” sa “Deed of Absolute Sell” (sic) sa pagitan ni Amante na siyang kumatawan sa City of San Pablo.

Tanging Oja lamang ang pinanghahawakang dokumento ni Belicita Ng na may talang: “PIN No. 130-07-058-01-065-A; ARP No. 2003-058-2405”.

Nakasaad sa Section 3(g) ng RA 3019 ang mga sumusunod: “Entering, on behalf of the government, into any contract or transaction manifestly and grossly disadvantageous to the same, whether or not the public officer profited or will profit thereby.”

Super bilis na inaprubahan sa Konseho

Sa regular session ng Sangguniang Panglunsod noong December 7, 2004 agad inaprubahan ng Konseho ang isang resolution hinggil sa “1^st Indorsement (sic) of City Mayor Vicente B. Amante” na may petsang December 2, 2004 na hiniling na maaprubahan ang “authority to enter into a contract concerning the Deed of Absolute Sell (sic)” sa pagitan nga nina Belicita Ng at Ramon Preza at Amante. Si Konsehal Katherine Agapay ang siyang nag-sponsor ng nasabing resolution sa kabila ng mahigpit na pagtutol nina Konsehal Maria Evita R. Arago, Frederick Martin A. Ilagan, at Angelo L. Adriano.

Hiling nina Konsehal Arago, Ilagan at Adriano na pag-aralan munang mabuti ang nasabing kahilingan ni Amante. Nangako naman si Agapay na “ibababa iyon sa committee level para sa isang public hearing.”

Walang naganap na anumang public hearing batay na rin sa ibinigay na verbal confirmation ni Gng. Lenie Capuno, acting secretary to the Sangguniang Panglunsod.

Sa kabila ng mainit pa ring pagtutol nina Konsehal Arago, Ilagan at Adriano, sa botong 8-3 ay ganap na naaprubahan ng Konseho sa regular session ng mga ito ng December 14, 2004 ang nasabing pagbili nga sa walang titulong 3.05 ektaryang lupa sa may Brgy. San Jose.

Batay sa nakalap na mga dokumento ng DERETSO sa Bureau of Internal Revenue na nasa Lunsod ng San Pablo, mismong December 7, 2004 ang petsa ng pagkaka-notaryo, taliwas naman sa nakahatag na kontrata sa Sanggunian na wala pang mga kaukulang lagda ang magkabilang panig sapagkat pinaaaprubahan pa lamang ito. Samakatuwid pa, posibleng kahit na nga hindi pa ganap na naaaprubahan sa Konseho ang nasabing kontrata’y nabayaran na ng city government sina Belecita Ng at Ramon Preza.

Sa isinagawang sariling imbestigasyon ng DERETSO, walang nakatirang Belicita Ng sa nakalagay na address nito sa Calamba City. Wala ring nakatalang Belicita Ng sa voter’s registration sa Comelec-Calamba City.

Nakasama sa habla sina city assessor Barcenas, city treasurer Belen, OIC city engineer De Leon, at city planning Bombio dahil sila ang komitibang nag-apruba noong December 6, 2004 na 840 pesos per square meter nga ang halaga ng nasabing walang titulong 3.05 ektaryang lupa.

Sino si Ramon Preza?

Isang mayamang negosyante si Ramon Preza na siya diumanong “naka-ilit” ng ilang real property ni Amante sa Tiaong, Quezon at diumano pa’y may malaki pa ring pagkakautang dito si Amante. Kaya nga’t upang makatiyak na makakabayad si Amante, mismong si Preza ang tumayong vendor ng nasabing lupa at posibleng siya rin ang “kumuha” sa isang Belecita Ng, na sa pagiimbestiga nga ng DERETSO ay walang ganoong tao sa Calamba City.

Ilang ulit at pormal pang inilathala ng DERETSO ang isang open letter patungkol kina city assessor Barcenas upang makuha ang mga kaukulang dokumento hinggil nga sa walang titulong 3.05 ektaryang lupa. May impormasyon kasing ipinaabot sa DERETSO na “nabili” naman ni Belecita Ng ang nasabing lupa kay Abdon Andal.

Si Abdon Andal ang kasama ni Amante ngayon na nakahabla sa Sandiganbayan sanhi naman ng usapin sa San Pablo City Public Market and Shopping Mall. “Dummy ni Amante si Andal,” ayon sa pagsusuri ng Ombudsman.

Fair market value ng BIR

Sa ibinigay na fair market value ng BIR, halagang 100 pesos per square meter ang agricultural land sa “interior” ng Brgy. San Jose. 150 pesos per square meter naman ang A1 o agricultural 1 sa interior portion din ng nasabing barangay. Ibig sabihin ng “interior portion” ay hindi tabing kalsada o walang kalsada. 650 pesos per square meter naman ang residential sa interior portion pa rin ng nasabing barangay. Kung tabing kalsada naman, 1,200 pesos per sq.m. ang commercial/residential; 1,000 pesos per sq.m. kung industrial; 700 pesos per sq.m. kung residential; 300 pesos per sq.m. kung A1; at 210 pesos per sq.m. naman kung A50.

Nilinaw ng mga taga-BIR na “matagal na” ang nasabing batayan ng fair market value sa lunsod at hindi diumano iyon makakaapekto sa halagang napagkasunduan ng bumibili at nagbibili.

Ipinagmalaki pa ni Amante na batay sa zoning ordinance ng lunsod, klasipikado ng “industrial site” ang Brgy. San Jose kaya’t natural aniyang mabago na nga ang presyo ng lupa sa lugar na iyon.

“Mura pa nga ang 840 pesos per square meter sa lugar na iyon, kaya’t kung may mas mumura pa doon ay sabihin agad sa akin at bibilhin ko,” humigit kumulang pahayag ni Amante sa media.

Kung matagal nang deklaradong industrial site ang nasabing lugar, bakit hanggng ngayo’y walang kaukulang konkretong plano na mapalapad ang mga kalsada doon? Bakit tatatlo pa rin ang lagusan papunta sa Brgy. San Jose na pawang makikipot ang daan: Sa may Tagkawayan Lumber sa Brgy. San Francisco; sa may Brgy. Sto. Cristo, at sa may Slaughter hause ng lungsod.

Baka nga sa city government pa ang lupang iyon?

Naging “industrial zone” ang Brgy. San Jose dahilan na rin sa pagtatayo doon ng Hidden Spring Mineral Water Bottler, isang kompanyang nagsasabotelya ng bottled water, at ng Pharmawealth, isang kompanya na gumagawa ng mga generic na gamot.

May malawak ding lupain sa nasabing barangay si Amante na “imbakan” naman niya ng mga manok na sasabungin.

Bago itayo ang dalawang nasabing kompanya sa panahon ng unang siyam na taong pagiging mayor ni Amante, isa ng open secret sa lunsod na nakapamili ito ng ekta-ektaryang lupain doon, kabilang na nga ang kanyang farm doon.

Diumano pa, si Amante ang siyang unang bumili (sa iba’t ibang may-ari nito sa murang halaga) ng lupang tinatayuan ngayon ng Hidden Spring Mineral Water at Pharmawealth at tsaka naman niya ipinagbili sa mga iyon sa mataas na halaga.

Mahigit diumanong sampung ektarya ang kabuuang sukat ng DLSP na binili ng city government, na iyon naman ay nasa dalawang magkakahiwalay na Oja.

Sa kasalukuyan, hindi ganap na nagagamit ng DLSP ang nasabing mahigit sa sampung ektarya. Kaya’t posibleng ang sinasabing untitled 3.05 ektarya (na binili nga noong December 2004) ay pag-aari pa rin ng city government. Nangangahulugang “nakadoble” ng pagbabayad sa nasabing lupa? At nangangahulugan pa ring dahil sina Amante, city assessor Barcenas at city treasurer Belen ang nakakaalam lamang sa transaksyon kaya’t malabo nang lumabas ang katotohanan?

Hanggang sa sinusulat ang artikulong ito’y hindi pinapansin nina Barcenas, Belen, De Leon at Bombio ang hinggil sa hinihingi ng DERETSO na ilang mahahalagang dokumento sa kanilang tanggapan. Pahatid na salita nila’y “Ihabla na lamang uli ninyo kami!”

Pati calamity fund, inupakan din nina Amante

Noon ding bago magtapos ang 2004, inaprubahan din ng Konseho ang may 400 libng piso mula sa calamity fund, sa kabila ng mariin pa ring pagtutol nina Arago, Ilagan at Adriano.

Kasagsagan kasi noon ng bagyo sa Katimugang Tagalog at nagdeklara ang National Disaster Coordinating Center (NDCC) na “kasama ang Laguna” sa tinamaan ng kalamidad.

Subalit nilinaw ng NDCC na tanging ang bayan ng Paete, Laguna lamang ang kasama sa calamity areas.

Inamin ni Konsehal Alejandro Yu na “ipinambili ng bigas” ang nasabing halaga noon ngang buwan ng Disyembre 2004 at “ipinamigay iyon sa mga mahihirap.”

Sa verbal verification naman na ipinarating sa DERETSO ng tanggapan ng city social welfare and development ay wala silang alam na namigay ang kanilang tanggapan ng mga bigas sa mahihirap noon ngang December 2004. Kasama kasi sa city disaster council ang mga taga-Department of Social Welfare and Development (DSWD).

“Andyan lamang sa paligid ng kapitolyo ang mga biniling bigas kung gusto ninyong makita,” paghahambog na pahayag pa ni Konsehal Edgardo Adajar. Wala ni isang butil ng bigas na nakita ang DERETSO nang kami’y maghanap noon sa paligid ng kapitolyo.

“Totoo ngang namigay sila ng bigas noong December 2004, subalit ibinigay iyon sa kani-kanilang kakampi,” ayon sa source ng DERETSO.

Hanggang sa sinusulat ang artikulong ito’y wala pa ring linaw kung bukod sa kani-kanilang kakampi’y sinu-sino pa ang nabiyayaan ng halos 400 libong pisong calamity fund noong kapaskuhan ng 2004.

20M+ pesos naman ang hinihirit bago magtapos ang 2005

Kasong “criminal and administrative case” ang naging banta kay Amante noon pang July 2005 mula kay Dr. Casamiro A. Ynares III, general manager ng Laguna Lake Development Authority (LLDA) at executive director ng National Solid Waste Management Commission (NSWMC) kapag hindi ganap na sinarhan ng siyudad sa February 2006 ang kasalukuyang dumpsite sa Sito Balok, Brgy. Sto. Niño.

Sa kabila nito at sa mariin ding pagtutol nina Konsehal Arago, Ilagan at Adriano, muling naaprubahan ng Konseho ang kahilingan ni Amante na mabili ng siyudad sa halagang mahigit 20 milyong piso ang kasalukuyang dumpsite ng lunsod na pag-aari naman ng magkapatid na Lilim at Lilibel Cabrera. Si Konsehal Diosdado Biglete, chairman ng solid waste management sa Konseho ang mainit nitong nagsulong sa Konseho.

Hindi pa titulado at tanging mga Oja lamang ang pinanghahawakang dokumento ng magkapatid na Cabrera.

May kabuuang 30,543 square meters ang kay Lilibel na may talang PIN No. 130-03-070-01-0103 at ARP No. 94-070-0014. Babayaran ito ng city government ng PhP 10,079,190.00 o halagang 330 pesos per square meter.

May kabuuan namang 31,000 sq.m. ang pag-aari ni Lilim na nakatala sa tatlong “tax declaration”: ARP No. 94-055-753, na may sukat na 6,000 sq.m. sa bahagi ng Brgy. San Ignacio. 15,000 sq.m. ang pangalawa na may talang PIN No. 130-03-070-01-007-0106 at ARP. No. 94-070-0017 na sakop ng Brgy. Sto. Niño; at ang pangatlo’y may sukat na 10,000 sq.m. na nasa Brgy. Sto. Niño din. Babayaran ito ng city government ng PhP 10,230,000.00 o 330 pesos din per sq.m.

Batay sa Contract to Sell, magbibigay ng paunang bayad ang city government ng tig-iisang milyong piso kina Lilim at Lilibel matapos namang maretipikahan ng Konseho ang nasabing kontrata. At ang natitira’y babayaran ng siyudad sa buwan ng January at May 2006 ng tig-PhP 4,539,595, para kay Lilibel at tig-PhP 4,615,000 naman sa January at May 2006 din ang para naman kay Lilim.

Taliwas naman ang kautusang iyon ni Ynares sa isinagawang pag-aaral ng technical working group ng Mines and Geosciences Bureau (MGB) na nagsasabing:

“With sound additions of engineering and environmental measures, the present open dumpsite of San Pablo City in Brgy. Sto. Niño does not need to be transferred elsewhere. Based on the results of environmental geological investigation, the site location of the existing dumpsite and its proposed expansion areas generally qualifies for sanitary landfill. The site location has least obstacles to overcome the development and conversion of the existing dumpsite into controlled dump and eventually into sanitary landfill.”

Ang MGB technical working group ay kinabibilangan nina Ricarte S. Javelosa, PhD.; Alejandro M. Montero, Jr.; Lutgardo S. Laraño; Dulcisimo S. Domingo; at Fely Boston.

Sa September 5, 2005 na sulat ni Ynares kay Amante, nilinaw nito na:

“The recommendations stated in the previous letter were for an alternative site specifically for the operations of a sanitary landfill (SLF) as the deadline of operating a controlled disposal facility is fast approaching (February 2006). In view of this, under the Memorandum of Agreement with the Mines and Geosciences Bureau (MGB) stated that the alternative site for SLF was already assessed and located in San Mateo, San Pablo, Laguna. May we remind your office that prior to the disposal operations ensue, the rehabilitation and conversion of the current dumpsite must be implemented.

“Be assured that strict monitoring will be implemented to assure that you comply with all of the recommendations stated by the MGB in rehabilitating/converting the current disposal site into a controlled disposal facility.”

Nauna rito, sa isang committee hearing ni Biglete, mariin nitong itinanggi kay Ilagan ang hinggil nga sa nasabing sulat ni Ynares. “Baka gawagawaan mo ‘lang ‘yan,” humigit kumulang panunudya pa ni Biglete kay Ilagan. Subalit nang ipakita ni Ilagan kay Biglete ang nasabing sulat ni Ynares na may sulat kamay na “Diosdado A. Biglete, City Councilor” at may lagda ito sa ibabaw ng nasabing pangalan at may kaukulang petsa pa na “9-5-05” sa ibaba ng kaliwang bahagi ng nasabing sulat, hindi na nakatanggi si Biglete.

Bakit nga ba DERETSO pa ang naghabla?

Media should be fair, balance, accurate and objective in reporting events and covering the news. Ito ang isa sa standard na panuntunan ng media batay sa sinusunod nitong media ethics.

Subalit hindi dapat kalimutan ng media na bahagi din siya ng lipunang kanyang ginagalawan. Sa dinaranas na kasaganaan at kahirapan ng lipunan ay kasama din niyang nararamdaman iyon.

Sa bahagi ng DERETSO, hindi kaila na nanindigan kami sa kandidatura ni Vicente Amante noong nakaraang Halalan 2004 sa paniniwalang mas mabuti nga siyang pinuno kesa sa kanyang mga naging kalaban dahilan na rin sa ilang magaganda nitong nagawa sa unang siyam na taon niya bilang mayor ng lunsod.

Nauna rito, tahasang nanindigan din ang DERETSO laban sa kanyang kandidatura noong naghangad siyang maging congressman ng 3^rd District ng Laguna. Naniwala kasi kami noon na kailangan ay isang may alam sa batas o mas dapat ay abogado sapagkat pangunahing tungkulin ng kinatawan ng distrito’y umugit ng batas at hindi mamahala ng pamahalaan.

Nanindigan nga ang DERETSO na dapat ibalik si Amante na mayor ng lunsod dahilan na rin sa kanyang natural na alam sa pamamahala ng lunsod tungo sa kaunlaran nito.

Naninindigan ang DERETSO sa tama at hindi sa maling gawa. Ibinabandila natin ang magagandang nagawa kung labis na sa paggampan ng public office at hindi naman natin tinatantanan at nangingiming laitin ang mga maling gawa.

Nilinaw natin iyon kay Amante sa mga unang linggo nang kanyang pagkapanalo bilang mayor nga uli ng lunsod. Binigyang diin ng DERETSO sa kanya na “magiging salamin” tayo ng kanyang panunungkulan gaya ng ginawa natin sa panahon ni dating mayor Boy Aquino.

Sa panahon ng nakaraang kampanyahan, dalawang mahahalagang usapin ang pinalutang ng kanyang mga nakalaban: panunumbalik at paglala ng droga sa kalunsuran at paglustay sa kaban ng lungsod.

Taas ang dalawang kamay ng DERETSO sa panunumbalik ng droga sapagkat naniniwala tayo na malalim itong usapin… malalim na baka nga abot ito sa pasilyo ng kapangyarihang pulitikal doon sa Kamaynilaan.

Sa unang bugso pa lamang ng panunungkulan ni Amante’y naramdaman na natin ang mainit na pagbabalik ng mga iligal na sugal.

Isa sa nanalong konsehal na kakampi (dati) ni Boy Aquino ang sinubukan nating kantiin tungkol sa jueteng. “Siya” daw sa grupo nila (na mga dati ring kakampi ni Boy Aquino) ang dapat kausapin tungkol sa jueteng. Sa loob-loob ko’y hindi pa man nakakaupo’y nasa utak na kaagad pala ang pagkakakwartahan.

Hindi pa man ganap na nakakaupo bilang mayor si Amante’y naramdaman na rin natin na isa sa kapatid ni mayor ang siya namang hahawak ng iligal na video karera. Hanggang ngayon, siya na nga ang protector ng video karera.

Sa panahon ni dating mayor Boy Aquino unang natatag ang Krusadang Bayan Laban sa Iligal na Sugal at Droga. Pinamunuan ito ni Monsignor Jerry Bitoon, isa diumanong lider ng civil society sa lunsod at namamahala noon ng St. Peter’s Seminary.

For the record, “hiniram” lamang ni Bishop Cruz ng Pangasinan ang katawagang “Krusadang Bayan”.

Sa mga unang linggo nang pagkakatatag nito sa lunsod ay naging aktibo na ang DERETSO kasama ang ilang matataas na executive ni Boy Aquino. Pinakiramdaman nating mabuti kung saan nga ba patungo ang Krusadang Bayan ni Bitoon.

Nang mamatay sa sakit sa puso ang isang pulis San Pablo’y mainit na nakilahok ang Krusadang Bayan, pati na rin ang DERETSO, sa pagbatikos kay Aquino. Nagsagawa pa ng Mahal na Misa si Bitoon sa mismong harap ng kapitolyo. Naipalabas pa iyon sa TV Patrol ng ABS-CBN.

Sa pagbabalik ni Amante sa kapangyarihan nanatili pa rin ang Krusadang Bayan, hindi na nga lamang kasing init sa panahon ni Boy Aquino.

Nang pumutok nga ang usapin ng 25.6 milyong pisong pagbili sa walang titulong 3.05 ektaryang lupa sa may Brgy. San Jose ay mainit na nakibahagi ang Krusadang Bayan.

Nagpatawag ng special meeting si Bitoon na ginawa sa St. Peter’s Seminary noong mga huling linggo ng December 2004. Dumalo kami ni kasamang Iring Maranan sa nasabing pagpupulong upang malaman kung ano ang konkretong plano ng Krusadang Bayan hinggil nga sa nasabing usapin.

Humahaba ang meeting ay wala pang nababanaag ang DERETSO na konkretong planong gagawin ang Krusada (na tila nga nagiging tsismisan lamang) kaya’t nagmungkahi kami ng dalawang suhestiyon kay Bitoon:

Una, gumawa ng isang open letter kay Amante na pipirmahan ng mga taga-Krusada at concerned citizen ng lungsod at ilalathala iyon sa mga lokal na pahayagan ng lungsod at babasahin sa local radio and TV station. “Hindi na puwede kasi done deal na ang transaksiyon,” ayon kina Bitoon.

Kung hindi puwede ang una, dapat isagawa ang pangalawa: “Ihabla natin sa Ombudsman sina Amante,” muling suhestiyon ng DERETSO. Walang anumang reaksiyong narinig mula sa mga dumalong miyembro ng Krusada.

Inakala namin ni kasamang Iring Maranan na ang pananahimik na iyon nina Bitoon ay ayaw nilang ma-involve ng husto sa nasabing usapin na sa simula pa’y sila na rin ang nagsabi na “Sobra na! Kailangang sa simula pa’y pigilan na si Amante!” Kaya nga’t sinabi ko sa mga taga-Krusada na kung ayaw ninyong maghabla’y kami na mismong mga taga-DERETSO ang siyang maghahabla kay Amante.

Tinanong ni kasamang Iring Maranan si Bitoon kung susuporta ba siya at Krusadang Bayan sa gagawin naming paghahabla kay Amante. Nakabibinging katahimikan na tila kay tagal bago nakasagot si Bitoon ng “Oo” na labas pa sa ilong.

At naganap na nga ang paghahabla namin ni kasamang Iring Maranan sa Office of the Ombudsman sa Quezon City. Sinamahan kami ni DERETSO publisher Paul Manalo. Kinober iyon ng video ng grupo ni Robin Cedre at ipinalabas sa local TV channel. Wala ni isang mga taga-national media na aming kinontak ang kumober sa nasabing paghahabla. Iisa ang tanong nila sa amin nang pasabihan namin sila: “Bakit kayo pa? Wala bang civil society sa inyo?”

“Bahagi kami ng civil society,” standard na tugon namin sa kanila.

Lahat tayo’y bahagi ng civil society kung nais nating makamtan ang isang matiwasay na pamumuhay.

Tungkulin ng bawat isa sa atin na tulungan ang mga nasa pamahalaan sa pagpapatupad nila ng good governance.

Karapatan nating bantayan kung papaano ginagastos ng mga namumuno sa ating pamahalaan ang pondo ng bayan sapagkat tayo mismo ang siyang nagpakahirap sa pondong iyon.

Pananagutan natin sa susunod na henerasyon ang anumang ginawa natin sa ngayon.

At sa huli’y, baka nga sa unang pagharap sa Kanya’y hindi natin kayang masagot ng tumpak ang Kanyang katanungan na: “May pagkakataon kang baguhin ang dapat baguhin, bakit hindi mo iyon nagawa?”

Sampung buwan ng nakabinbin sa Ombudsman ang habla naming iyon ni kasamang Iring Maranan. Standard na tugon ni Amante sa mga taga-media kapag natatanong siya tungkol doon ay “bayaran” kami ni Iring, at “napupulitika lamang (siya).”

Hindi na nga kailangan pa ang isang Bitoon, na tumatakbo din naman sa totoong laban, upang ganap na umusad ang hablang nakahain sa tanggapan ng Ombudsman.

Hindi na kailangan pa ang isang samahan kuno na may blessing daw ng Ombudsman upang maghanap ng anomalya sa pamahalaan.

Kailangan lamang ay lapis at papel na isusulat doon ang tunay na damdamin ng bawat Pablo’y at ipapadala sa tanggapan ng Ombudsman upang ganap na masalubong ang anumang mga pantapal na isinasagawa ng kampo ni Amante.

Pablo’y, kayo na ang magtuloy ng countdown kung sa inaakala ninyo’y dapat pa nga ba itong gawin o hayaan na lamang nating patuloy na madamusak at malubog sa kumunoy ng utang ang nagiisang Lungsod ng Pitong Lawa.